Dezenfeksiyon sistemleri, başta su arıtma, temizlik, gıda ve sağlık alanları olmak üzere birçok uygulamada kullanılması zorunlu olan sistemlerdir. Bir ortamda, yüzeyde veya bir ürünün içerisinde bulunan zararlı mikroorganizmaların ortadan kaldırılmasında bu sistemler çok etkili olmaktadır. Virüs, bakteri veya diğer mikroplardan arındırma, koku giderme gibi işlevleri bulunan dezenfeksiyon sistemleri ‘nin kullanım alanı oldukça geniştir.
Müdahale edilecek mikroorganizma türü, çalışma koşulları ve ihtiyaç duyulan kapasite gibi parametreler, doğru bir sistem seçimi yapılmasında çok önemlidir. Bu bağlamda, dezenfeksiyon uygulamalarında farklı çalışma prensibine sahip sistemler görmek mümkündür. Kullanılacak dezenfektan türü de yine bu parametrelere bağlı olarak değişebilmektedir. Doğru bir dezenfektan seçilse bile, dezenfektanın yanlış bir şekilde uygulanması veya doğru olmayan çalışma parametreleri (sıcaklık, basınç, debi vs) dezenfeksiyon sistemleri ‘nden elde edilen verimi düşürecektir. Bu nedenle, sistem tasarımında ve ekipman seçiminde bütün detaylara dikkat edilmelidir.
Dezenfeksiyon Yöntemleri
Günümüzde birçok farklı dezenfeksiyon sistemi bulunmaktadır. Gelişen teknoloji ile beraber, bu sistemlerin verimleri artırılmakta ve yeni metotlar geliştirilmektedir. Fakat günümüzdeki yaygın olarak kullanılan dezenfeksiyon sistemleri şunlardır:
Gaz Klor – Klorlama Sistemleri: Bu sistemler, suyun kullanıldığı hemen her uygulamada karşımıza çıkmaktadır. İçme sularının arıtılmasında, soğutma kulesi uygulamalarında, petrokimya endüstrisinde ve daha birçok alanda klorun dezenfektan olarak kullanıldığı sistemleri görebiliriz.
UV Dezenfeksiyon Sistemleri : Belirli dalga boyuna sahip ulraviyole ışınların mikrop öldürücü özelliği bulunmaktadır. Fakat bu sistemin uygulanması ve sağlıklı sonuçların alınması gerçekten zordur. Bu nedenle, sistemin çalışma parametreleri, kullanılacak ekipmanlar hassas bir şekilde belirlenmelidir. Ayrıca, sistemin kontrolünün de hassas bir şekilde yapılması ve sürekli takip edilmesi zorunludur.
Ozon Sistemleri: Ozon, dezenfeksiyon sistemleri ‘nde en sık kullanılan kimyasallardan biridir. Bu nedenle, uygulama yapılacak bölgede ihtiyaca göre büyük ya da küçük ozon jeneratörleri kullanılmaktadır. Sistemin doğru ve kararlı çalışabilmesi için sistemdeki ozon miktarının hassas bir şekilde kontrolü son derece önemlidir. Bunun için de ozon gazı konsantrasyon analizörü, ozon kaçak dedektörü, seramik difüzörler ve ozon imha ünitesi gibi ekipmanların kullanılması zorunludur.
Tuzdan klor üretim jeneratörleri: Gelişmiş dezenfeksiyon sistemleri arasında yer alan bu jeneratörler ile klor üretimi, su, tuz ve elektrik ile yapılmaktadır.
Dezenfeksiyon Sistemleri ‘nde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu dezenfeksiyon yöntemleri dışında başka teknikler ve dezenfektan türleri de mevcuttur. Örneğin, etilen oksit, formaldehit, H2O2 gaz plazma gibi maddeler ile dezenfeksiyon yapılabilmektedir. Yine, yüksek sıcaklık ile birçok zararlı mikroorganizma öldürülerek ortam, hava, yüzey veya su sterilazyonu yapmak mümkündür.
Hangi dezenfektan veya dezenfeksiyon sistemi kullanıldığı farketmeksizin şu kriterlere mutlaka dikkat edilmelidir:
Dezenfeksiyonun etkili olması ve hızlı sonuç vermesi
Toksik bir madde içermemesi ve yaymaması
Sistemin ve dezenfektanların ucuz olması
Çevreye, insan ve hayvan sağlığına bir zarar vermemesi
Organik maddeler ile inaktif edilmemesi
Dezenfektanın uygulama süresi, saflığı, öncesinde ve sonrasında yapılacak işlemlerin doğru belirlenmiş olması