Pompalar, likit fazındaki akışkanların bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılan makinelerdir. Çok geniş bir kullanım alanı bulunan pompaları, otomotivden iklimlendirmeye, petrol ve doğalgaz endüstrisinden mekanik tesisatlara, tıptan tarıma kadar hemen her teknik uygulamada görmek mümkündür. Bulunduğu yer ve kullanım amacına göre farklı çalışma prensipleri bulunan pompalar, temelde dişli, pistonlu veya rotorlu olabilmektedir. Pompalar, sisteme ne kadar sıvı ilettiği ve bu sıvıyı ne kadar basınçlandırdığına göre farklı kapasite seviyelerinde üretilmektedir. Bunun yanında, sıvının cinsi ve özelliklerine göre de sınıflandırılmaktadır. Bu bağlamda, su, yağ, asit, ilaç, solvent vb. gibi sıvı türlerine göre pompaların tasarımı da değişmektedir. Eğer kullanılacak madde bir asit veya asit türevi bir sıvı ise bu pompalar genel olarak asit pompası olarak adlandırılmaktadır.
Asit Pompası Nedir?
Asit pompası , asidik özelliklere sahip bir sıvının bir yerden başka bir yere aktarılmasını veya sirküle edilmesini sağlayan pompa türüdür. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni, mekanik tasarımının ve malzeme seçiminin kullanılan aside uygun olacak şekilde yapılmasıdır. Zira, genel anlamda asitler aşındırıcı bir etkiye sahip olduğundan, pompa içerisinde asidin temas ettiği yerlerde asite karşı dirençli olan malzemelerin kullanılması gerekmektedir.
Asit Pompası Tasarımında Malzeme Seçimi
Bir asit pompası için en önemli konu kuşkusuz tasarımında kullanılan malzemelerin özellikleridir. Bu bağlamda, pompayı gövde, fan, şaft ve yatak, sızdırmazlık elemanları olarak ayrı ayrı incelemek gerekmektedir. Bu pompaların gövde ve fanlarında genel olarak PP (polipropilen) veya PVDF (polivinilidenflorit veya polivinilidene diflorit) malzemeleri kullanılmaktadır. Sıvı ile temas eden yüzeylerden O-Ring elemanı için EPDM (Ethylene Propylene Diene Monomer) veya Viton malzeme kullanılmaktadır. Pompa şaftları için ise genelde Al2O3 (alüminyum oksit) malzemesi tercih edilmektedir. Asit pompası içerisinde yer alan yatakların malzemesi için kullanılan malzeme türü ise PTFE (Polytetrafloretilen; teflon) olmaktadır.
Asit Pompası Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Bu pompalar çalışma prensibine göre kendi içerisinde farklı kategorilere ayrılabilmektedir. Gövde malzemesi hemen hepsinde termoplastikten üretilen pompalar, salmastralı veya manyetik kaplinli olarak çalışabilmektedir. Bunun yanında, daldırma tip pompa türleri de mevcuttur. Salmastralı modellerde ilave sızdırmazlık elemanı kullanılması gerekmektedir. Manyetik kaplinli pompalarda ise sızıntı riski daha düşüktür ve bu pompalar, salmastralı modellere iyi bir alternatif niteliğindedir.
Asit pompası kullanım alanları arasında genelde tehlikeli sınıfa giren ve agresif (aşındırıcı) etkisi bulunan sıvılar yer almaktadır. Bu sıvıların kullanıldığı neredeyse her kimyasal proseste asit pompası kullanımını görebilmek mümkündür. Bu bağlamda, bu pompaların kullanıldığı sıvılar ve uygulamalardan bazılarını şöyle listeyebiliriz:
Asidik ve bazik (özellikle NaOH; sodyum hidroksit ya da kostik) özelliği bulunan sıvılar.
İlaç yapımında kullanılan hammaddeler.
Her türlü kimyasal ve solvent.
Kimyasal sıvı taşıyan tankerler.
Tuzlu su / deniz suyu.
Arıtma tesisleri.
Korozif etkisi bulunan her türlü sıvının transfer, sirkülasyonu veya filtrasyonu.