Dozaj pompasının çeşitlerinden biri olan diyaframlı dozaj pompasına geçmeden önce, dozaj pompasının ne olduğu hakkında bilgi vermekte fayda vardır. Çeşitli asitler, sıvı gübre, klor, enzim, gibi kimyasal sıvıların zamana bağlı olarak belirlenen miktarda herhangi bir akış hattına, tanka, prosese vb yerlere verilmesinde kullanılan cihazlara dozaj pompası denir. Dozaj pompası; içme suyu, kimyasal prosesler, gıda işleme, tıbbi üretim, hayvancılık ve havuz gibi alanlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Belirli bir süre içerisinde sıvıları önceden belirlenmiş bir akıma göre hareket ettirmek için kullanılan dozaj pompasına, ölçüm pompası adı da verilir. Endüstrinin birçok bölümünde kullanılan dozaj pompaları, yeni ve farklı çalışma alanları ile birlikte farklı pompa tasarımlarının üretilmesine zemin hazırlamıştır.
Dozaj Pompası Çeşitleri
Kullanım alanı ve transfer edilmesi gereken sıvının özelliğine göre dozaj pompası, 3’e ayrılır.
1-Manuel ve Su akışına Bağlı Çalışan Enerjisiz Dozaj Pompaları : Sıvı kimyasalların; havuz, tarımsal sulama, hayvancılık,i metal işleme, matbaa vb. sektörlerde oransal olarak verilmesi amacıyla tasarlanan dozaj pompasıdır. Çalışmak için herhangi bir enerji kaynağına ihtiyaç duymaz. Kimyasal sıvıyı, su akış hızına bağlı olarak oransal şekilde dozajlar.
2-Motorlu Dozaj Pompaları : Bu pompalar, çalışmak için elektrik motoruna ihtiyaç duyarlar. Mekanik olarak %0 ile %100 arasında bir dozaj ayarı tüm pompalar üzerinde mevcuttur. Ayrıca otomasyondan kontrol edilebilmesi ve ihtiyaca göre otomatik çalışabilmesi için muhtelif opsiyonları mevcuttur. Pistonlu, mekanik diyaframlı ve hidrolik diyaframlı dozaj pompası versiyonları bulunmaktadır.
3-Solenoid (Elektromanyetik) Dozaj Pompası : Oldukça yaygın bir model olan elektromanyetik dozaj pompası, diyaframlı pompa teknolojisine ve selenoid tahrikli çalışma prensibine göre çalışmaktadır. Diyaframlı dozaj pompasının en üstün özelliği, dijital modellerde haftanın her günü ve her saati için farklı dozaj ayarlamaları yapabilmesidir. Kolay kullanımıyla tercih sebebi olan bu modelin, plastik ve paslanmaz çelik gövdeye sahip çeşitleri bulunmaktadır. Yüksek miktarlardaki kimyasal sıvıların en hassas ölçülerle dozlanması için tercih edilir.
Dozaj ya da transfer amaçlı kullanılan çift diyaframlı dozaj pompaları 2’ye ayrılır:
Havalı Diyaframlı Pompalar ve Elektrikli Diyaframlı Pompalar.
Havalı Diyaframlı Pompalar: Bu pompalar, 2-8 bar aralığında basınçlı havanın olduğu alanlarda kullanılır. 15-20 bar basınç aralığına sahip 2:1 , 3:1 yada 4:1 sıkıştırma oranı bulunan pompalar da mevcuttur. Bunlar, yüksek basınçlı havalı diyafram pompalarıdır. Basınçlı hava, özel yöntemlerle pompanın doğrudan hava girişine yönlendirilir. Böylece, iç kısımda bulunan karşılıklı diyaframların hareketi gerçekleşir.
Havalı pompaların iç kısmında bulunan iki diyafram, bir mil sayesinde birbirine bağlı kalır. Diyaframın iç bölümünde yer alan hazneler ve top valfler aracılığı ile basınç gerçekleşir. Havalı diyaframlı pompaların içinde bulunan hazneler, diyaframın hareketi ile sıvıyı vakumlayarak basıncı sağlar. Sistem; çalışmayı, basınçlı hava kaynağı olduğu müddetçe sürdürür. Top valfler ise sıvının ideal şekilde emilmesini ya da basılmasını sağlar. Çalışmak için elektrik kaynağına ihtiyaç duymaması, pratik ve kolay bir sisteme sahip olması nedeniyle tercih sebebidir.
Elektrikli Diyaframlı Pompalar: Havalı diyaframlı pompalarla birçok ortak özelliğe sahip olsa da en temel farkı elektrikle çalıştığından hassas dozajda transfer imkânı sağlar, elektrik motoruna kumanda edilerek dozaj ayarı yapılabilmektedir. Elektrikli diyaframlı pompalar, enerji verimliliği ve performans bakımından ön plana çıkar. Dengeli ve darbesiz bir akış sağlar, çok daha sessizdir. Elektrikli diyaframlı pompaların ATEX sertifikasına sahip olan modelleri de mevcuttur.