Havalı (diyaframlı) pompaların (AODP – Air Operated Diaphragm Pumps) günümüzdeki kullanım alanları oldukça yaygındır. Saf asit, seramik çamuru, kimyasal madde çözeltileri, arıtma işlemleri, alkol, yağ, yakıt, ilaç hammaddesi gibi birçok alanda havalı diyafram pompalarından yararlanılıyor. Zorlu ve aşındırıcı akışkanların transferinde kolaylık sağlayan pompalar; dozaj uygulamaları, boya aplikasyonlarında sprey tabancası besleme uygulamalarında sıklıkla kullanılıyor. Pozitif deplasman özelliğindeki havalı diyaframlı pompaların basit ve güvenilir çalışma prensibi, bakımının kolay olması, işletme maliyetlerinin ideal seviyede seyretmesi havalı pompaların tercih edilme sebepleri arasında yer alıyor.
Genel Özellikleri:
Graco Husky Havalı Diyaframlı Pompalar, yaklaşık 5,5 m sıvı ile 9 m derinlikten emiş yapabilme kapasitesine sahiptir. Pompalar maksimum 8.4 bar sıvı çıkış basıncıyla dikkat çekiyor. Kapasitesine ve giriş – çıkış özelliklerine göre çeşitlilik gösteren pompalar, ¼" - 19 LT/DK ila 3" – 1130 LT/DK aralığında seyreden bir ürün yelpazesine sahiptir. Akışkanla temas halinde olan malzeme alternatifleri ise şöyledir:
Gövde için; 316 Paslanmaz çelik, Aluminyum, Dökme Demir, Polipropilen, Asetal, PVDF, PTFE, PE
İç komponentler için; Teflon, Viton, Santopren, Hitrel, NBR, Geolast'tır.
Avantajları:
Elektrik motoru yerine hava tahrikli olması nedeni ile Ex-proof özelliğindedir.
Salmastra, kaplin, keçe ve benzeri sarf malzemeleri bulunmaz.
Kuru çalışması durumunda hasara uğrama riski bulunmamaktadır.
Basma hattının kapalı olması durumunda, pompanın zarar görmemesi için kendiliğinden durma özelliğine sahiptir.
Hava besleme basıncının regülatör vasıtası ile ayarlanarak değişik debi ve basınç aralığında çalıştırılabilmektedir.
Sıkı geçme, kayan ya da dönen parçası yoktur.
Sökme-takma işlemi ve rutin bakımı çok kolaydır.
Bakım maliyetleri, parça fiyatları ucuzdur, yüksek maliyet oluşturmaz.
Diyafram, top valfler ve yatakları hariç conta, keçe vs. içermez.
100 derece sıcaklığa kadar çalışabilir.
Küçük-kompakt oluşları dolayısıyla taşınabilir-portatif uygulamalarda kullanılabilir.
Akışkan olan vizkoz ürünler, katı oranı yüksek sıvılar transfer edilebilir.
Kullanım Alanları :
Kimya ve Petrol Sanayi: Tutkal, solvent, deterjan, boya ve petrol ürünleri transferinde kullanılır.
Atıksu Arıtma tesisleri: Asit, kireç dozlamaları, filtre-pres uygulamaları, atıksu ve çamur transferinde kullanılır.
İlaç ve Kozmetik Sanayi: Krem, pomat gibi yüksek kıvamlı malzemeler ile alkol transferinde kullanılır.
Gıda Sanayi: Süt, ayran, yağ, krema, çikolata, meyve konsantresi transferinde kullanılır.
Seramik ve Vitrifiye: Seramik çamuru ve sır transferinde kullanılır.
Boya ve Tutkal Üreticileri: Her türlü kimyasal malzeme transferinde kullanılır.
Tersaneler ve Gemi Sanayi: Sintine, raspa atığı vb. malzemelerin boşaltımında kullanılır.
Tekstil Sektörü: Kimyevi madde transferi, baskı makinelerine boya enjeksiyonu işlemlerinde kullanılır.
Otomotiv Sektörü: Boyama kabinleri püskürtme atığı ve tortuların, atık yağların transferinde kullanılır.
Et-Balık İşletmeleri & Kesimhaneler: Balıkyağı, kan ve diğer atıkların transferinde kullanılır.
Ve daha birçok farklı uygulama alanlarında güvenle kullanılır.
Pompa Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
Pnömatik diyaframlı pompaların hem çok kolay hem de çok zor akışkanların transferinde kullanılabiliyor olması, doğru pompanın seçimi sırasında dikkat edilmesi gereken hususların hem sayısını hem de önemini arttırmaktadır.
Bir pnömatik diyaframlı pompa seçilirken en temel olarak 2 konu hakkında bilgi sahibi olunması gereklidir:
Transfer edilecek akışkan
Bu akışkanın transferini sağlayacak olan, pompa ve borulamayı da içine alan sistem
Dolayısıyla pnömatik diyaframlı pompa seçerken, akışkanın;
Adını ve kimyasal formülünü
Fiziksel özelliklerini (sıcaklık, viskozite)
Katı madde içeriğini ve maksimum dane çapını biliyor olmak önemlidir.
Genel sistem ile ilgili olarak da, aşağıdaki parametreler pompa seçimini doğrudan etkilemektedir.
Emiş hattının derinliği, uzunluğu ve çapı
Basma hattının yüksekliği, uzunluğu ve çapı
İhtiyaç duyulan debi ve işletme basıncı
Yukarıdaki bilgiler elde edildikten sonra, hem akışkana uygun malzemelerin seçilmesi hem de pompanın emme ve basma hattındaki yük kayıplarının hesaplanarak pompanın doğru çıkış basıncının hesaplanması mümkün olmaktadır.
Ancak doğru pompanın seçilmesi sadece yukarıdaki değişkenlerin hesaba katılması ile mümkün olmamaktadır.
Pompa kullanıcıları, temin ettikleri pompanın hem yapısal hem de performans özelliklerini teklif aşamasında üretici firmalardan öğrenebiliyor olmalıdır. Zira aynı görevi yerine getirebilecek birden fazla pompa modeli ile karşılaşmak çok sık rastlanan bir durumdur. Bu gibi durumlarda kullanıcıların çok dikkatli olması ve pompanın satın alınmasından sonraki maliyetlerini (pompa ömrü, yedek parça sarfiyatı) de dikkate alması gereklidir. İşte bu noktada aşağıda sıralanan hususlar büyük önem kazanmaktadır:
Temin edilecek pompanın tasarımı basit olmalıdır. Basit tasarım, montaj ve sökülme sırasında veya pompanın bakım amacı ile parçalarına ayrılması ve tekrar toplanması aşamasında kullanıcıya büyük kolaylıklar getirmekte ve servis süresinin minimuma düşmesini sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında; diyaframın, çevresine yerleştirilen kelepçeler ile sıkıştırıldığı pompa tasarımı yerine, cıvatalar ile sıkıştırılarak sabitlendiği cıvatalı birleşime sahip pnömatik diyaframlı pompalar bakım açısından en avantajlı ürünler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu tür pompaların işletilmesinde en çok rastlanan sorun, özellikle dur-kalk çalışma düzenli uygulamalarda, basınçlı havanın yönlendirilmesini kontrol eden pilot vananın, kalkış sırasında hareket ettiği yuva içerisinde merkezi bir noktada takılarak her iki diyafram boşluğuna da hava beslemesi ve pompanın çalışmasının durmasıdır. Pompa kullanıcıları, temin ettikleri pompalarda bu sorunun yaşanmasına engel olacak şekilde tasarlanmış, özel tahrik yaylı bir pilot vana bulunmasına dikkat etmelidir.
Pnömatik diyafram pompaların en önemli ve en sık değişen yedek parçası diyaframlardır. Diyaframlar yer değiştirme ve esneme sebebiyle mekanik olarak yıpranır ve ömürlerinin sonunda iş görmez duruma gelirler. Kullanıcılar, temin ettikleri pompaların strok uzunluklarına ve diyafram çaplarına dikkat etmeli ve büyük çaplı diyaframa ve düşük strok uzunluğuna sahip pompaları tercih etmelidirler. Bu sayede daha uzun ömürlü bir diyafram temin etmiş olacak ve toplam maliyetlerini minimize etmiş olacaklardır. Normal şartlarda diyaframlar malzemesine bağlı olarak 3 ila 30 milyon strok gerçekleştirecek şekilde tasarlanmışlardır.